Συμμετοχή των πολιτών στα κοινά

άρθρο του Ευάγγελου Καζολιά 

Θεωρώ ως δεδομένο ότι η Δημοτική Αρχή ενός τόπου έχει ως πρωταρχικό στόχο την υπηρέτηση του γενικού συμφέροντος των πολιτών, λαμβάνοντας πάντα υπόψη την γνώμη και αξιοποιώντας την γνώση όλων των μελών της κοινωνίας που θέλουν και μπορούν να συμβάλλουν στα κοινά με τεκμηριωμένες προτάσεις και ουσιαστική εργασία. Αποτελεί όμως κανόνα μέχρι σήμερα, οι προτάσεις να ...............................

διατυπώνονται (και να καταλήγουν σε αποφάσεις) μόνο από τα μέλη της εκάστοτε πλειοψηφίας του δημοτικού συμβουλίου και από κάποιους φίλους τους, χωρίς να υπάρχει μια γενικότερη επώαση ιδεών και σκέψεων, με την συμμετοχή τουλάχιστον των ενεργών μελών της κοινωνίας. Στην καθιέρωση αυτού του κανόνα έχουν συμβάλλει καθοριστικά τόσο οι παραταξιακές αγκυλώσεις που επί δεκαετίες έχουν πνίξει την χώρα μας όσο και οι ιδιοτελείς επιδιώξεις κάποιων εμπλεκομένων με τα κοινά. 

Βεβαίως, η αιρετή δημοτική αρχή έχει την πλήρη αρμοδιότητα και ευθύνη να λαμβάνει τις αποφάσεις που θεωρεί σωστές, ακόμη και χωρίς άλλη γνώμη. Οδηγείται όμως έτσι στο καλύτερο αποτέλεσμα για τον τόπο; Όπως είναι φυσικό τα μέλη του κάθε δημοτικού συμβουλίου δεν μπορούν να έχουν την επιστημονική επάρκεια για όλα τα θέματα που θα κληθούν να αντιμετωπίσουν. Ακόμη και να υπήρχε η μέγιστη εκπροσώπηση ειδικοτήτων μεταξύ των μελών του δημοτικού συμβουλίου, δεν θα ήταν δυνατή η αποτελεσματική αντιμετώπιση των συνήθως εξειδικευμένων θεμάτων. Π.χ. ακόμη και αν ο εκάστοτε Δήμαρχος (ή ο Αντιδήμαρχος, κλπ) ήταν δικηγόρος ή μηχανικός, δεν θα μπορούσε να αντιμετωπίσει με επάρκεια τα αντίστοιχα εξειδικευμένα νομικά ή τεχνικά θέματα και θα χρειαζόταν την συνδρομή και άλλων ειδικών.

Ως εκ τούτου θα πρέπει κατ' αρχήν να γίνει σαφές σε όλους τους αιρετούς (της εκάστοτε πλειοψηφίας και μειοψηφίας του δημοτικού συμβουλίου) ότι δεν είναι οι μοναδικοί κάτοχοι της απόλυτης αλήθειας επί των θεμάτων που χειρίζονται. Επιβάλλεται με δική τους πρωτοβουλία να καθιερωθεί ένας καλοπροαίρετος (άλλωστε "ουδείς εκών κακός") και ειλικρινής διάλογος μεταξύ τους αλλά και με όλη την κοινωνία, της οποίας την τύχη και το μέλλον διαχειρίζονται. Εγωισμοί, εντυπωσιασμοί και κορώνες είναι προφανές ότι δεν συμβάλλουν ούτε κατ’ ελάχιστον στην πρόοδο ενός τόπου αφού αυταπόδεικτα αποσκοπούν στην αναπαραγωγή της δήθεν σωστής άποψής τους (έναντι αυτής των αντιπάλων) στα καφενεία και στις παρέες, μέσω μιας διαδικασίας αυτοϊκανοποίησης και αυτοθαυμασμού.

Από την άλλη πλευρά, η ευθύνη των πολιτών (που συνιστούν άλλωστε τον Δήμο) είναι μεγάλη και πρέπει να αναδειχθεί. Μόνο έτσι θα σταματήσει το απαράδεκτο φαινόμενο: για όλα φταίνε οι άλλοι πλην του εαυτού μας. Ας αναλάβει ο καθένας την ευθύνη που του αναλογεί και μετά να κρίνει την εκάστοτε Δημοτική Αρχή για τις αποφάσεις της. Ας πάψει να επιδιώκει (παρασκηνιακά δια του Δήμου) την προώθηση των προσωπικών ή επαγγελματικών του συμφερόντων. Ας καταλάβουν όλοι ότι ο Δήμος έχει ως μοναδικό ρόλο την εξυπηρέτηση του γενικού συμφέροντος. 

Για να εμπεδωθούν όμως αυτά απαιτείται μεγάλη προσπάθεια απ' όλους. Σ' αυτήν θα συμβάλλει καθοριστικά η διενέργεια ανοικτού (δημόσιου) διαλόγου εφ’ όλης της ύλης, με απόλυτη ειλικρίνεια και καθαρότητα, που στην πορεία θα διαμορφώσει σχέσεις εμπιστοσύνης μεταξύ αιρετών και μη πολιτών του Δήμου. Σήμερα, με τα μέσα που προσφέρει η σύγχρονη τεχνολογία (όπως το διαδίκτυο) δίνεται η δυνατότητα εύκολα, άμεσα και ουσιαστικά να πραγματοποιηθεί μια γραπτή μορφή επικοινωνίας μεταξύ των ενδιαφερομένων για τα κοινά πολιτών. Με την δημοσιοποίηση ιδεών, απόψεων, επιχειρημάτων και προτάσεων μπορεί να διενεργηθεί ένας ουσιαστικός ‘διάλογος’ (διαβούλευση είναι πλέον ο καθιερωμένος όρος) που θα οδηγήσει στο βέλτιστο αποτέλεσμα. Επίσης θα ενδυναμώνει τις σχέσεις εμπιστοσύνης μεταξύ Δημοτικής Αρχής και πολιτών αφού θα είναι δημόσιος, θα έχουν όλοι δικαίωμα συμμετοχής, θα μπορούν να διατυπωθούν ενστάσεις και σχόλια, να ζητηθούν διευκρινήσεις και επεξηγήσεις και εν τέλει να ληφθούν αποφάσεις με την μέγιστη δυνατή συναίνεση. (Η χρησιμότητα και η συμβολή του διαλόγου στην αναζήτηση της αλήθειας είναι βεβαίως γνωστή από την εποχή του Σωκράτη, αλλά … τέλος πάντων!)

Στην προσπάθεια ενός τέτοιου δημόσιου 'διαλόγου' επιχειρεί στοιχειωδώς να συμβάλλει και τον παρόν ιστολόγιο, μέσω του γραπτού λόγου που είναι σαφέστερος του προφορικού και αποτυπώνει με πληρότητα και καθαρότητα την άποψη του συντάκτη του. Το γραπτό κείμενο ως γνωστόν ‘μένει’, μπορεί ο οποιοσδήποτε να αναφερθεί ή να παραπέμψει σ’ αυτό, να το κρίνει, να συμφωνήσει ή να διαφωνήσει και τελικά να το συμπεριλάβει στον προβληματισμό του. Αντιθέτως, ο προφορικός λόγος οδηγεί σε πολλές παρεξηγήσεις καθημερινά, αφού μπορεί εύκολα να παραποιηθεί και να αμφισβητηθεί. Η βιαστική και πρόχειρη έκφρασή του επιτρέπει την λειτουργία του ‘σπασμένου τηλεφώνου’ και οδηγεί εν τέλει στην ασυνεννοησία.

Σε επίρρωση όλων των ανωτέρω, ξεκίνησα ήδη και θα συνεχίσω να δημοσιοποιώ στο παρόν ιστολόγιο τις προσωπικές μου ιδέες, απόψεις και προτάσεις (υπό μορφή άρθρων) με στόχο την μικρή δική μου συμβολή στο έργο που έχει να επιτελέσει η Δημοτική Αρχή για την πρόοδο του τόπου μας. Βεβαίως υπάρχει η δυνατότητα δημοσιοποίησης των απόψεων ή των σχολίων και όποιου άλλου συμπολίτη μας το επιθυμεί, τον οποίο ενθαρρύνω ανεπιφύλακτα. Επειδή ο στόχος είναι μεγάλος, απαιτείται η συμβολή όλων μας (εννοείται ανιδιοτελώς). Άλλωστε όλοι κρινόμαστε για τις πράξεις ή και τις παραλήψεις μας

epidauros2011.blogspot.com